gist, main idea, pointเนื้อหาในบทความนี้ จะpresent, showนำเสนอในรูปแบบของไทม์ไลน์เวลา thereforeดังนั้นในบางevent, incidentเหตุการณ์ที่มีความละเอียดซับซ้อน อาจจะไม่ได้ปรากฏอยู่ในไทม์ไลน์นี้
เนื้อหาจะถูกแบ่งออกเป็น 3 ภาคหลักคือ
อับราฮัม (Abraham) นำชาวฮีบรู (Hebrew) เดินทางอพยพจากดินแดนเมโสโปเตเมียเข้ามาในดินแดนคานาอัน (Canaan) หรือดินแดนแห่งcovenant, promiseพันธสัญญา (The Promised Land) ที่พระผู้เป็นเจ้าbestow, grant (e.g., by god, king)ทรงประทานให้กับชาวฮีบรู
disasterภัยพิบัติทางธรรมชาติทำให้ชาวฮีบรูตัดสินabandon, forsakeละทิ้งดินแดนคานาอันและอพยพgo toไปยังอียิปต์ แต่พวกเขาก็ได้กลายเป็นทาสที่อียิปต์for a long time, endlessยาวนานหลายร้อยปี
โมเสส (Moses) ได้ช่วยเหลือและอพยพชาวฮีบรูออกจากอียิปต์ เกิดเหตุการณ์สำคัญอย่างเอ็กโซดัส (Exodus) ที่โมเสสได้แยกทะเลแดงเพื่อให้ชาวฮีบรูสามารถหลบหนีจากทหารอียิปต์ได้ includingรวมไปถึงเหตุการณ์ที่the lord godพระผู้เป็นเจ้าทรงประทานdecree, regulations, lawบัญญัติ 10 cls. for points, elements, duties (formal)ประการ (Ten Commandments) เพื่อให้โมเสสใช้สั่งสอนแก่ชาวฮีบรู
เมื่อชาวฮีบรูอพยพมาถึงดินแดนคานาอัน ปรากฏว่าในขณะนั้นดินแดนคานาอันได้ตกเป็นของชาวฟิลิสไตน์ (Philistine) ซึ่งชื่อฟิลิสไตน์ก็เป็นที่มาของคำว่า “ปาเลสไตน์” (Palestine) for this reasonด้วยเหตุนี้ชาวฮีบรูจึงต้องทำสงครามกับชาวฟิลิสไตน์เพื่อseize from, annexแย่งชิงดินแดนคานาอัน
ซาอูล (Saul) ผู้นำของชาวฮีบรูได้ถูกเลือกให้เป็นกษัตริย์พระองค์แรกของชาวฮีบรู
ในช่วงเวลาเดียวกันเด็กหนุ่มนามว่า เดวิด (David) ก็ได้สร้างbravery, valorวีรกรรมในการslayสังหารแม่ทัพโกไลแอธ (Goliath) ของฟิลิสไตน์ จนเป็นที่widely known, spread far and wideเลื่องลือของชาวฮีบรู
ซาอูลdie (royal)สิ้นพระชนม์ ชาวฮีบรูได้เลือกเดวิดเป็นกษัตริย์ found, establishสถาปนาอาณาจักรอิสราเอล (Kingdom of Israel) โดยมีกรุงเยรูซาเล็ม (Jerusalem) เป็นเมืองหลวง ชาวฮีบรูเอาชนะชาวฟิลิสไตน์ได้completely, thoroughlyอย่างเด็ดขาด
อาณาจักรอิสราเอล
หลังโซโลมอนสิ้นพระชนม์เกิดdivision, breaking apartความแตกแยกภายในหมู่ชาวฮีบรู จนทำให้อาณาจักรอิสราเอลแตกออกเป็น 2 ส่วน คืออาณาจักรอิสราเอลเดิมที่มีศูนย์กลางอยู่ที่กรุงซามาเลีย (Samalia) กับอาณาจักรยูดาห์หรือยิว (Kingdom of Judah) ที่มีศูนย์กลางอยู่ที่นครเยรูซาเล็ม
อาณาจักรอิสราเอลล่มสลายจากการบุกโจมตีของจักรวรรดิอัสซีเรียใหม่
อาณาจักรยูดาห์ล่มสลายจากการบุกโจมตีของจักรวรรดิบาบิโลนใหม่ มหาวิหารโซโลมอนถูกทำลาย ชาวฮีบรูถูกround up, capture then move, herdกวาดต้อนไปที่กรุงบาบิโลน
จักรวรรดิเปอร์เซียขยายอำนาจและinvade and take overยึดครองบาบิโลน พระเจ้าไซรัสมหาราช (Cyrus the Great) กษัตริย์เปอร์เซียทรงto free, liberateปลดปล่อยชาวฮีบรูในบาบิโลนให้เดินทางกลับมายังดินแดนบ้านเกิด
ชาวฮีบรูได้restore, reviveฟื้นฟูกรุงเยรูซาเล็ม และก่อสร้างมหาวิหารเฮรอด (Herod's Temple) เพื่อreplace, compensateทดแทนมหาวิหารโซโลมอนที่ถูกทำลายไป
พระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราช (Alexander the Great) แห่งจักรวรรดิมาชิโดเนียบุกยึดครองอิสราเอล
โรมันได้annex, appendผนวกอิสราเอลให้เป็นส่วนหนึ่งของโรมันในชื่อregion, territory, countryแคว้นยูเดีย (Judea) ซึ่งในช่วงเวลานี้เอง ที่ชาวฮีบรูได้ถูกเรียกโดยโรมันว่า ชาวยิว
ช่วงชีวิตของพระเยซู (Jesus) prophet, founder of a religionศาสดาของศาสนาคริสต์ ซึ่งเป็นชาวยิวที่อาศัยอยู่ในแคว้นยูเดีย
ชาวยิวในแคว้นยูเดียstart a rebellion, revoltก่อกบฏเพื่อresist, go againstต่อต้านอำนาจของโรมันแต่ไม่succeed: meet with successประสบความสำเร็จ กรุงเยรูซาเล็มและมหาวิหารเฮรอดถูกเผาทำลาย ชาวยิวถูกkill with rage: beat + killเข่นฆ่าเป็นจำนวนมาก
ชาวยิวพยายามก่อกบฏต่อต้านโรมันอีกครั้ง แต่ก็ไม่ประสบความสำเร็จอีก ในช่วงเวลานี้เองที่ชาวยิวได้เริ่มอพยพออกจากแคว้นยูเดีย และเดินทางไปยังดินแดนต่าง ๆ ทั่วทั้งทวีปยุโรป
ดินแดนอิสราเอลfall underตกอยู่ภายใต้อำนาจของจักรวรรดิไบแซนไทน์ มีการsuppress, subjugate, subdueปราบปรามชาวยิวครั้งใหญ่ ทำให้ชาวยิวอพยพออกจากอิสราเอลมากยิ่งขึ้น
ดินแดนอิสราเอลตกอยู่ภายใต้อำนาจของจักรวรรดิอิสลาม ชาวอาหรับที่นับถือศาสนาอิสลามเริ่มอพยพเข้าไปอยู่ในดินแดนอิสราเอล ซึ่งพวกเขาจะกลายมาเป็นชาวปาเลสไตน์ในเวลาต่อมา ดินแดนอิสราเอลเริ่มถูกเรียกชื่อเป็นดินแดนปาเลสไตน์
นครเยรูซาเล็มและดินแดนปาเลสไตน์ตกอยู่among, amidstท่ามกลางความขัดแย้งของสงครามครูเสด
ดินแดนปาเลสไตน์ตกอยู่ภายใต้อำนาจของจักรวรรดิออตโตมัน
ชาวยิวที่scatter, disperseกระจัดกระจายทั่วทั้งยุโรป (รวมไปถึงทั่วโลก) ก็ได้ตกอยู่ในstate, conditionสภาวะที่ยากลำบาก พวกเขาอยู่อย่างwander, nomadicเร่ร่อนไม่มีresidence, place to settle downหลักแหล่ง และเป็นที่prejudice against, disdain, dislikeรังเกียจของชาวยุโรป (โดยเฉพาะกับชาวคริสต์)
หลังจากที่พวกเขาต้องwander, roamร่อนเร่กว่าพันปี นั่นจึงทำให้มีชาวยิวบางกลุ่มต้องการที่จะเดินทางกลับมายังดินแดนอิสราเอล (หรือดินแดนปาเลสไตน์) อันเป็นดินแดนที่พวกเขาจากมา
ชาวออสเตรียเชื้อสายยิวนามว่า ธีโอดอร์ เฮิร์ตเซิล (Theodor Herzl) ได้found the movement,campaignก่อตั้งขบวนการไซออนิสต์ (Zionist) organizationองค์กรที่มีเป้าหมายสำคัญในการก่อตั้งรัฐของชาวยิวในดินแดนปาเลสไตน์
declarationปฏิญญาบัลฟอร์ (Balfour Declaration) อังกฤษสนับสนุนขบวนการไซออนิสต์ในการก่อตั้งรัฐชาวยิวในปาเลสไตน์
ดินแดนของจักรวรรดิออตโตมันในregion, areaภูมิภาคตะวันออกกลางตกอยู่ภายใต้การยึดครองของอังกฤษและฝรั่งเศส โดยดินแดนปาเลสไตน์อยู่ภายใต้administration, governanceการปกครองของอังกฤษในstatus, stateถานะprotectorateรัฐอารักขา
ชาวยิวเริ่มอพยพเข้าไปในดินแดนปาเลสไตน์ ก่อให้เกิดปัญหาunease, disturbanceกระทบกระทั่งกับชาวปาเลสไตน์ที่อาศัยอยู่ก่อนหน้านั้น
ปัญหาระหว่างชาวยิวกับชาวปาเลสไตน์เริ่มexpand, spread quicklyลุกลามescalate more than expectedบานปลายมากยิ่งขึ้น officiallyทางการอังกฤษพยายามเข้ามาreconcile, make peaceไกล่เกลี่ย และออกนโยบายจำกัดจำนวนของชาวยิวที่จะอพยพเข้ามาในปาเลสไตน์
ชาวยิวที่อาศัยอยู่ในทวีปยุโรปถูกnaziนาซีเยอรมันจับเข้าpow, concentration campค่ายกักกันและถูกสังหาร เกิดholocaust: event + kill + cleanse + ethnic group + jewish peopleเหตุการณ์ฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ชาวยิว (Holocaust) ที่ทำให้มีชาวยิวdieล้มตายมากกว่า 6 ล้านคน
หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 finish, endสิ้นสุด ชาวยิวนับล้านคนที่รอดชีวิตจากการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ได้เดินทางเข้าไปในปาเลสไตน์ ปัญหาระหว่างชาวยิวกับชาวปาเลสไตน์เกิดขึ้นอีกครั้ง
english authorityทางการอังกฤษไม่สามารถsettle, end, ceaseยุติความขัดแย้งของทั้งสองฝ่ายได้ อังกฤษจึงwithdraw oneselfถอนตัวออกจากปาเลสไตน์ และนำเรื่องaforementionedดังกล่าวเสนอต่อทางunited nationsสหประชาชาติเพื่อให้เป็นผู้แก้ไขปัญหา
สุดท้ายสหประชาชาติก็to decide, conclude มี-มะ-ติมีมติให้แบ่งดินแดนของปาเลสไตน์ออกเป็น 2 ส่วนคือ ดินแดนของชาวยิวกับดินแดนของชาวปาเลสไตน์ โดยกรุงเยรูซาเล็มจะอยู่ภายใต้การดูแลของสหประชาชาติ
วันที่ 14 พฤษภาคม ดินแดนของชาวยิวในปาเลสไตน์ประกาศก่อตั้งรัฐอิสราเอล (State of Israel) โดยมี เดวิด เบนกูเรียน (David Ben Gurian) เป็นนายกรัฐมนตรีคนแรกของอิสราเอล
การก่อตั้งประเทศอิสราเอลได้สร้างdissatisfactionความไม่พอใจเป็นอย่างมากให้กับกลุ่มประเทศอาหรับ accordinglyดังนั้นกลุ่มประเทศอาหรับซึ่งประกอบไปด้วย อียิปต์, ซีเรีย, จอร์แดน, เลบานอน และอิรัก จึงได้ก่อตั้งleagueสันนิบาตอาหรับ (League of Arab States or Arab League) เพื่อต่อต้านอิสราเอล
สันนิบาตอาหรับส่งกองทัพบุกโจมตีอิสราเอล เกิดเป็นสงครามอาหรับ-อิสราเอลครั้งที่ 1 ปรากฏว่าอิสราเอล (ที่ได้รับการสนับสนุนจากสหรัฐฯ) สามารถเอาชนะกองทัพของสันนิบาตอาหรับได้
แม้ว่าสันนิบาตอาหรับจะเป็นฝ่ายแพ้สงคราม แต่สันนิบาตอาหรับก็สามารถยึดครองดินแดนบางส่วนของอิสราเอลได้
โดยอียิปต์เข้ายึดครองดินแดนที่เรียกว่า “ฉนวนกาซ่า” (Gaza Strip) ส่วนจอร์แดนก็เข้ายึดครองดินแดน “เวสต์แบงก์” (West Bank)
นอกจากนี้กรุงเยรูซาเล็มยังถูกแบ่งออกเป็น 2 ส่วนคือ เยรูซาเล็มตะวันตกเป็นของอิสราเอล และเยรูซาเล็มตะวันออกเป็นของจอร์แดน
ผลของสงครามในครั้งนี้ทำให้ชาวปาเลสไตน์นับแสนคนต้องอพยพออกจากดินแดนปาเลสไตน์at that momentที่บัดนี้กลายเป็นของอิสราเอล ไปยังดินแดนประเทศอาหรับรอบ ๆ ข้างแทน
เกิดcrisisวิกฤตการณ์คลองสุเอซ (Suez Crisis) หรือสงครามอาหรับ-อิสราเอลครั้งที่ 2 อังกฤษและฝรั่งเศสสนับสนุนอิสราเอลในการทำสงครามกับอียิปต์ แต่victoryชัยชนะในสงครามตกเป็นของอียิปต์
ยัสเซอร์ อัล-อาราฟัต (Yasser al-Arafat) ผู้นำของชาวปาเลสไตน์ก่อตั้งorganizationองค์การปลดปล่อยปาเลสไตน์หรือขบวนการ (PLO) (Palestine Liberation Organization) เพื่อto fight, combatต่อสู้กับอิสราเอล และask, demand the return ofทวงคืนดินแดนปาเลสไตน์จากชาวยิว
PLO ก่อเหตุsabotageวินาศกรรมและcreate terrorก่อการร้ายภายในอิสราเอล
สงครามหกวัน (Six Day War) หรือสงครามอาหรับ-อิสราเอลครั้งที่ 3 อิสราเอลเป็นฝ่ายชนะสงคราม และยึดครองฉนวนกาซ่าและเวสต์แบงก์จากฝ่ายอาหรับได้ นอกจากนี้อิสราเอลยังยึดครองแหลมไซนาย (Sinai) ซึ่งเป็นดินแดนของอียิปต์ได้อีกด้วย
ที่สำคัญอิสราเอลยังยึดครองเยรูซาเล็มตะวันออกที่เป็นของจอร์แดนได้ เยรูซาเล็มทั้งหมดจึงตกเป็นของอิสราเอล ก่อนที่ในปี 1980 อิสราเอลจะประกาศให้เยรูซาเล็มเป็นเมืองหลวงของประเทศ
สงครามยมคิปปูร์ (Yom Kippur War) หรือสงครามอาหรับ-อิสราเอลครั้งที่ 4 อิสราเอลเป็นฝ่ายชนะสงครามและยึดครองดินแดนบางส่วนของซีเรียและอียิปต์
อิสราเอลและอียิปต์ทำข้อตกลงสันติภาพแคมป์เดวิด (Camp David Accord) โดยมีสหรัฐฯ เป็นmediator, middlemanตัวกลาง
อิสราเอลส่งกองทัพเข้าไปในเลบานอนเพื่อwipe out, sweep cleanกวาดล้างกลุ่ม PLO ที่hiding themselvesซ่อนตัวอยู่ในเลบานอน ชาวเลบานอนบางส่วนจัดตั้งกลุ่มติดอาวุธฮิซบอลเลาะห์ (Hezbollah) เพื่อต่อสู้กับอิสราเอล
กลุ่มฮิซบอลเลาะห์drive + expelขับไล่กองทัพอิสราเอลให้ออกไปจากเลบานอนได้สำเร็จ consider, regard from then onนับแต่นั้นฮิซบอลเลาะห์จะกลายเป็นกลุ่มการเมืองที่มีอำนาจมากที่สุดในเลบานอน
วันที่ 15 พฤศจิกายน ยัสเซอร์ อัล-อาราฟัต ประกาศก่อตั้งรัฐปาเลสไตน์ (State of Palestine) อาราฟัตประกาศยุติการก่อร้ายของ PLO และจะใช้peaceful meansสันติวิธีเพื่อnegotiateเจรจากับอิสราเอล
PLO ยังก่อตั้งกลุ่มการเมืองที่เรียกว่า กลุ่มฟะตะห์ (Fatah) ที่focus on, emphasizeเน้นการต่อสู้แบบสันติวิธี ทำให้มีชาวปาเลสไตน์บางส่วนไม่พอใจและก่อตั้งกลุ่มฮามาส (Hamas) ที่เน้นใช้violence, forceความรุนแรงในการต่อสู้
อิสราเอลและปาเลสไตน์ทำpeace treatyสนธิสัญญาสันติภาพออสโล (Oslo Accord) โดยมีสหรัฐฯ เป็นตัวกลาง
นอกจากนี้ยังมีassignment, determinationการกำหนดboundaryเส้นเขตแดนใหม่ โดยฉนวนกาซ่าและเวสต์แบงก์จะตกเป็นดินแดนของปาเลสไตน์ โดยมีเมืองรามัลเลาะห์ (Ramallah) ในเวสต์แบงก์เป็นเมืองหลวงของปาเลสไตน์
แม้ว่าอิสราเอลกับปาเลสไตน์จะput one’s nameลงนามในสนธิสัญญาสันติภาพมาแล้วหลายรอบด้วยกัน แต่ความขัดแย้งของทั้งสองฝ่ายก็ยังคงเกิดขึ้นมาจนถึงปัจจุบัน
ไม่ใช่เฉพาะความขัดแย้งระหว่างชาวยิวกับชาวปาเลสไตน์เท่านั้น เพราะภายในปาเลสไตน์เองก็ได้เกิดความแตกแยกกันเองเช่นกัน
โดยภายในปาเลสไตน์ถูกแบ่งแยกออกเป็น 2 กลุ่มใหญ่ ๆ โดยบริเวณฉนวนกาซ่าอยู่ภายใต้อำนาจของกลุ่มฮามาส ส่วนบริเวณเวสต์แบงก์อยู่ภายใต้อำนาจของกลุ่มฟะตะห์ซึ่งเป็นรัฐบาลของปาเลสไตน์
ความขัดแย้งระหว่างอิสราเอลกับปาเลสไตน์ที่กินเวลายาวนานกว่า 70 ปี (จริง ๆ อาจจะเรียกว่าพันปีก็ได้) ก็ยังไม่สามารถหาข้อยุติได้ สงคราม total or partial loss (e.g., life, property)ความสูญเสีย และhateความเกลียดชังก็ยังคงมีอยู่ในดินแดนแห่งนี้
ณ สถานการณ์ปัจจุบัน ความขัดแย้งก็ได้happen, ariseอุบัติขึ้นอีกครั้ง เมื่อกลุ่มฮามาสในฉนวนกาซาทำการโจมตีอิสราเอล เช่นเดียวกับทางการอิสราเอลที่ทำการตอบโต้กลุ่มฮามาสเช่นกัน นับเป็นเหตุความรุนแรงมากที่สุดในรอบ 50 ปี
หวังเพียงว่า สันติภาพจะนำพาความสงบสุขกลับคืนสู่ดินแดนแห่งนี้ในสักวันหนึ่ง